بیشتر مردم به سادگی تشخیص میدهند که پوستشان نیاز به محافظت در برابر گرمای تابستان و نور خورشید را دارد. اما اکثراً فراموش میکنند که از موها هم مراقبت کنند. بدون شک قرار گرفتن در معرض نور خرشید، آب شور و پسماندههای شیمیایی کلر به مدت سه ماه تمام میتواند تاثیر بسیار مخربی روی موها داشته باشد. با پایان تابستان، متخصصان میگویند موهای اکثر مردم آنچنان خشک و بدون رطوبت میشود که انگار سرخ شده است.
برخی از متخصصان سلامت مو معتقدند: «از منظر فنی نوعی پوشش محافظ روی مو وجود دارد که به آن غشاء هیدرولیپیدی میگوییم. اگر موهایتان خشک است به این معنی است که این غشاء شکسته شده است و اگر موها را رنگ کنید، این غشاء اندکی بیشتر آسیب میبیند اما وقتی نور خورشید، آب شور و کلر را هم به این ترکیب اضافه کنید، غشاء محافظ مو را به طور کامل از بین میبرید.»
به گفتهی آن نتیجه نهایی این است که رطوبت موجود در هستهی تارهای مو از بین میرود و ظاهر مو، جنس آن و بافت آن به شما نشان میدهد که به رطوبت نیاز دارد. این به این معنی است که نه تنها ظاهر مو خشک میشود و جنس آن به شما نشان میدهد که خشک شده بلکه احتمالاً موها وز میشود، نمیتوان آن را حالت داد و زمان بیشتری هم برای خشک کردن موها باید صرف کرد. در بدترین حالت این نوع آسیبها، دچار موخوره و ریزش مو و شکستن مو هم میشوید.
«وقتی مو رطوبت خود را از دست بدهد، شکننده میشود و وقتی شکننده شود، دچار موخورهای میشوید که موجب وز شدگی و گاهی شکستن مو میشود. یکی پس از دیگری مشکلات پشت سر هم ظاهر میشوند.»
درست مثل پوست، مو هم از پروتئین تشکیل شده که برای عملکرد خود نیاز به رطوبت دارد. اما برعکس پوست که رطوبت را درون خود تولید میکند، از آنجا که مو بافت مرده است، وقتی رطوبت خود را از دست بدهد دیگر توان بازگرداندن آن را ندارد.
اگر موها را رنگ کنیم مشکلات بیشتر هم میشود چون چربی طبیعی مو با رنگ شیمیایی از بین میرود. به محض رنگ کردن مو چربی طبیعی از دست میرود.
«در چنین شرایطی مو در برابر محیط بیدفاع است در نتیجه با رنگ کردن نه فقط چربی آن را از بین میبرید که موجب خشکی مو میشود بلکه آن را در برابر عناصر مختلفی که میتوانند خشکی بیشتری به پوست بدهند، آسیب پذیر میکنید.»
از بین بردن آسیبها
با اینکه آسیب رساندن به مو کاری بسیار ساده است، ترمیم موی آسیب دیده به همان اندازه کاری دشوار است. متخصصان میگویند یکی از دلایل این است که ما به جای درمان برای کنترل و حالت دادن مو به سراغ ژلها و موسها میرویم و از محصولات حالت دهنده استفاده میکنیم. این کار اشتباه بزرگی است چون فشار بیشتری به موی آسیب دیده وارد میشود.
«اگر با موهایتان مشکلی دارید مثلا اگر وز شده یا حالت نمیگیرد، طبیعی است که به سراغ مواد حالت دهنده بروید. اما وقتی مو آسیب دیده باشد این محصولات میتواند ضرر بسیاری به مو بزند و ظاهر آن را هم بدتر کند.
متخصصان سلامت مو توصیه میکند به جای این محصولات ابتدا موها را با شامپوی آبرسان بشویید و بعد با نرمکنندههای داخل حمام رطوبت را به آن بازگردانید. اما به گفتهی آنها این کافی نیست، بهتر است از نرمکنندههای بعد از حمام هم استفاده کنید.
«نرمکنندههای داخل حمام هیچ لایهی محافظی روی مو نمیسازند بلکه اتفاقاً اگر ذرهای از آن روی مو باقی بماند با عناصر دیگر ممکن است واکنش نشان دهد و آسیب بیشتری وارد کند. اما اگر از نرمکنندههای بعد از حمام استفاده کنید- محصولاتی که بعد از شستن یا حالت دادن به مو روی آن اسپری میشود- محافظت از مو را تضمین کردهاید. چرا که این محصولات لایهی محافظی روی مو میسازند که به حفظ رطوبتی که با شامپو و نرم کننده داخل حمام ایجاد شده کمک میکنند و البته مانعی برای عناصر آسیب رسان از جمله نور خورشید و آلودگی هوا هم میشوند.»
با اینکه این ترکیب معمولاً جوابگو است اگر تاثیری نداشت قدم بعدی اضافه کردن یک ماسک ترمیمی به این روش مراقبتی است. این جمله به تازگی در صنعت محصولات مو زیاد گفته میشود که ماسک برای مو همان کاری را میکند که ماسک صورت برای ظاهر پوست شما انجام میدهد. یعنی آن را جوان میکند و تارهای مو را تقویت میکند.
«ماسک های مو مملو از نرمکنندهها و ویتامینهایی هستند که از مو محافظت میکنند و کوتیکولهای مو را میبندند.». این اتفاق منجر به حفظ رطوبت در داخل سلولهای مو میشود و در نتیجه مو ظاهر و حس بهتری پیدا میکند.
به گفتهی متخصصان سلاکن ک. روش صحیح استفاده از ماسک مو این است که ابتدا موها را با آب خیس کنید، بعد پوست سر و همهی تارهای مو را به ماسک آغشته کنید. با حوله یا کلاه پلاستیکی تا یک ساعت سر را بپوشانید. «هر چه ماسک بیشتر روی موها بماند، نتیجهی بهتری میگیرید.» مرحلهی بعدی شستن مو با شامپو و بعد نرمکننده مثل همیشه است.
«استفاده از ماسک خصوصاً برای کسانی مناسب است که موهایشان در اثر رنگ کردن تا حدی آسیب دیده. اگر یک روز قبل از رنگ کردن موها از ماسک استفاده کنید، به احتمال زیاد از آسیب مجدد به مو جلوگیری کردهاید»
استفاده از مواد طبیعی
بسیاری از متخصصان بر این باورند که در انتخاب محصولات مراقبت از پوست، بهترین گزینه مواد طبیعی است. «اگر موهایتان در اثر مواد شیمیایی آسیب دیده پس طبیعی است که برای ترمیم آن به سراغ مواد طبیعی بروید». به جای استفاده از مواد شیمیایی بیشتر از روغنهای طبیعی و بوتانیکالها استفاده کرده است.
«مواد شیمیایی درون شامپوها مثل پروپلین گلیکول، سدیم لارت، آمونیوم لارت و پارابن در موهای شما ذخیره میشود.» این یکی از دلایلی است که وقتی حتی به موهایتان رسیدگی میکنید باز هم به نظر میرسد موها شکننده و آسیب پذیر است. «فرمولهای بعضی از این شامپوها شباهت زیادی به مایع ظرفشویی دارند. واقعا وحشتناک است»
البته همه متخصصان سلامت مو موافق نیستند که این مواد شیمیایی برای مو مضر است. نرمکنندههای بعد از حمام حاوی مواد شیمیایی از جمله سیلیکون هستند که به محافظت از مو کمک میکنند، عناصر مضر را دفع میکنند و بسیار برای مو مفید هستند.
بعضی از بهترین محصولات مراقب از مو آنهایی هستند که توانستهاند با موفقیت مواد شیمیایی و طبیعی را با هم ترکیب کنند. «این واقعیت دارد که بسیاری از عناصر موجود در طبیعت بهترین مواد برای مراقبت از مو هستند اما برای آنکه بتوانند تاثیر خود را به جا بگذارند باید قابلیت نفوذ به مو را داشته باشند.»
به هر صورت اگر موهایتان آسیب دیده، متخصصان معتقدند بهتر است از مواد طبیعی مثل پروتئین موجود در سویا، لسیتین تخم مرغ، روغن گندم، روغن کارتوم، روغن آفتابگردان، پروتئینهای گندم و برتج و همینطور ویتامی B۵ و بوتانیکالهایی مثل بابونه استفاده کنید.
روشها هم مهم هستند
وقتی میخواهید مو را حالت بدهید، مواد و ابزاری که استفاده میکنید به اندازه روش استفاده از آن مهم است. قانون طلایی این است: هر چه مو آسیب بیشتری دیده، گرمای کمتری باید ببیند.
«هر چه ابزارهایتان داغتر باشد، مو آسیب بیشتری میبیند چون گرما موجب باز شدن کوتیکولهای مو میشود.» اگر میخواهید مو را سشوار بکشید از حرارت پایین یا کاملاً خنک استفاده کنید تا لایهی بیرونی مو نرم باقی بماند.
اتوهای حالتدهنده هم به همین اندازه آسیب میزنند. اگر احساس میکنید زمان بیشتری طول میکشد تا موهایتان مجعد شود یا حالت خود را خیلی زود از دست میدهد، یعنی باید حرارت کمتری به مو وارد کنید.
یکی از چیزهای مفید برای مو -چه آسیب دیده و چه سالم- برس کشیدن محکم به ویژه با برسهای موی طبیعی. با اینکه هر نوع برسی میتواند در پخش کردن چربی از پوست به ساقههای مو مفید باشد، آن برسهایی که از موی طبیعی ساخته شدهاند میتوانند چربی را سریعتر و آسانتر به همه جای مو برسانند.
«بسیاری از خانمها، محکم برس نمیکشند چون میترسند موجب ریزش مو شود. اما در واقع برس کشیدن برای مو مفید است چون موجب تحریک پوست سر میشود.» اگر پوست سر خشک شده باز هم میتوانید برس بکشید اما آرامتر این کار را بکنید و از برسهای نرم استفاده کنید.
با اینکه شکی نیست که میتوانید موهای آسیب دیده را ترمیم کنید اما متخصصان میگویند بهترین راه کوتاه کردن موهاست خصوصاً اگر موها در تابستان گرما و آسیب زیادی دیده است.
«برای موهایی که به شدت آسیب دیدهاند کار زیادی نمیتوانید بکنید، هر راه حلی صرفاً آسیب را میپوشاند و گاهی وقتی آسیب بیش از اندازه است بهترین راه این است که فصل پاییز و زمستان را با مدل موی کوتاهتری سر کنید. که میتواند به سادگی موهایتان را دوباره مثل قبل سالم و سرحال کند.»