همه موهای بدن در یک چرخه رشد طبیعی زندگی می کنند، و در هر بازه زمانی ، 90 تا 95 درصد مو ها در مرحله فعال رشد قرار دارند که به آن «فاز آناژن» می گویند. پس از یک مرحله گذار کوتاه، موها به طور طبیعی در انتهای فاز نهایی و یا فاز تلوژن قرار می گیرند، زیرا موهای جدید به فولیکول موهای قدیمی فشار می آورند و باعث ریزش آن ها می شوند. بنابراین، ریزش موی اندک روزانه، طبیعی و مورد انتظار است.
تعداد متوسط موهای صورت که روزانه می ریزند به حجم ریش بستگی دارد، اما طبق یک نظرسنجی در ماه سپتامبر 2015 در مجله «Clinical and Diagnostic Research» مجموعا میزان سالم ریزش مو از سر و صورت کمتر از 100 تا 150 دانه در روز است.
 

تاثیر شستشو و آرایش ریش روی ریزش آن

ممکن است پس از آرایش ریش، ریزش آن بیشتر به چشم بیاید. این به این دلیل است که شستن یا شانه کردن ریش، خود باعث می شود برخی از تار های شل که در انتهای چرخه رشد قرار دارند، بریزند. وقتی به ریش محصولات حالت دهنده می زنید آن را زیاد ماساژ نمی دهید یا نمی شویید مو های شل صورت نمی ریزند و در جای خود محکم می مانند، به همین دلیل پس از شامپو کردن و یا بعد از آرایش ریش بیشتر متوجه ریزش آن می شوید. بازی با ریش و یا کشیدن و تاب دادن سبیل هم باعث ریزش مو های فاز تلوژن می شود.
 

ریزش غیر عادی ریش

ریزش غیر طبیعی مو ممکن است مربوط به تلوژن افلوویوم باشد. این عارضه زمانی رخ می دهد که یک عامل استرس مثل عفونت، جراحی بزرگ یا کاهش وزن شدید موجب شود موها زود تر وارد فاز تلوژن شوند. «آلوپسی آره آتا» هم بیماری دیگری است که سبب ریزش ناگهانی و سکه ای مو می شود و ممکن است روی ریش هم تاثیر بگذارد. در این نوع ریزش مو یا عوامل ژنتیکی دخیل است یا استرس و اضطراب‌های روزمره. در این نوع از ریزش مو قسمتی از ریش یا سبیل به اندازه یک سکه خالی می‌شود. استثنائا ممکن است ریزش موی سکه‌ای به صورت منتشر هم دیده شود. در این حالت ریزش مو به شکل سکه‌ای و به وسعت سطح ناخن اما پراکنده است به شکلی که فرد گمان می‌کند ریشش کم‌پشت شده اما معاینه دقیق مشخص می‌کند مو به صورت ناحیه‌ای اما گسترده ریخته است. استفاده از ماینوکسیدول در این نوع ریزش مو چاره کار نیست و باید از کورتون های ملایم موضعی استفاده کرد. اگر بعد از چند هفته پاسخ خوبی دریافت نشد، می‌توان از کورتون‌های تزریقی در نواحی دچار ریزش استفاده کرد.
درماتیت سبوره عامل دیگر ریزش ریش و سبیل است که با خارش، التهاب و قرمزی همراه است. برای درمان معمولا از داروهای ضدقارچ که به شکل شامپو و محلول موجود است، استفاده می‌‌شود. برای کاهش التهاب و خارش نیز استروییدهای موضعی ملایم تجویز می‌شود. کاهش التهاب و خارش فرصت رشد دوباره به مو خواهد داد.
از جمله اختلالات دیگر که منجر به ریزش غیرطبیعی مو می شود، می توان به اختلالات خودایمنی، بیماری تیرویید، عفونت قارچی صورت یا پوست سر و یا تریکوتیلومانیا - اختلال روانی مو کنی- اشاره کرد. همچنین بعضی از داروها، به ویژه داروهای شیمی درمانی، باعث ریزش مو می شوند، زیرا این داروها فاز آناژنِ رشد مو را مختل می کند.
 

نقش تغذیه در رویش و ریزش مو

یکی از عواملی که به غیر از مسایل ژنتیکی و اضطرابی و استرس‌های روزمره، در عدم رویش یا ریزش موهای صورت نقش دارد، کمبود برخی املاح است؛ از جمله زینک یا روی -موجود در پسته، بادام، گردو، فندق- سلنیوم -موجود در غذاهای دریایی مانند میگو و همین‌طور گوشت قرمز- برخی از ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین B5 موجود در میوه‌ها و سبزی‌های تازه و B8 -موجود در غلات و تخم‌مرغ- و پروتیین‌ها -به‌ویژه اسید آمینه متیونین و سیستئین. در آزمایش‌ها‌ معمولا کمبود ویتامین‌های محلول در آب مشخص نمی‌شود؛ اما اگر فردی دچار فقر آهن و کم‌خونی ناشی از آن باشد، باید از لحاظ کمبود اسیدفولیک یا B9، آهن و B12 بررسی شود. آزمایش‌های هورمونی هم در کنار آزمایش کم‌خونی لازم است و اگر فردی دچار اختلال‌های هورمونی است، بهتر است تا جای ممکن از مصرف مواد غذایی هورمونی مثل گوشت قرمز یا مرغ خودداری یا انواع ارگانیک را مصرف کند. در ضمن جز ویتامین B5  که از روی پوست جذب دارد سایر املاح و ویتامین‌ها باید به صورت خوراکی مصرف شوند تا مثمرثمر واقع شوند.

نقش ژنتیک

در افرادی که موی ریش یا سبیل آنها درنمی‌آید، ممکن است زمینه ژنتیکی وجود داشته باشد. توصیه می‌شود این افراد آزمایش هورمون تستوسترون و تستوسترون آزاد بدهند. در صورتی که میزان تستوسترون خون کمتر از حد طبیعی باشد با تجویز دارو مشکل رفع خواهد شد. در صورتی که مشکل تنها از گیرنده‌های آندروژنی باشد باید صبر کرد تا به مرور تعداد آنها زیاد شود و موها رشد کنند. در این مدت البته می‌توان از محلول‌های تقویت‌کننده مثل ماینوکسیدیل و محلول‌های حاوی کافئین و استروژن‌های گیاهی، رزماری، رازیانه یا گیاه دم‌اسبی استفاده کرد ولی در کل تاثیر راضی‌کننده‌‌ای ندارند. این محلول‌ها باعث افزایش خونرسانی زیرپوستی می‌شوند و چون پایه اکثر آنها الکل است، سوزش خفیفی روی پوست ایجاد می‌کنند که کاملا طبیعی است. به طور کلی، موی صورت آقایان در فاصله 14سالگی تا نهایتا 25سالگی فرصت رویش دارد.

توصیه ها

به نقل از «لیو استرانگ»، معمولا با قطع عامل استرس، ریزش یا شکستن بیش از اندازه مو ها متوقف خواهد شد و مو ها دوباره رشد خواهند کرد.
ریزش موی ناشی ازاختلال در رشد مو بسته به عامل محرک آن و برطرف شدن یا نشدن آن عامل، موقت یا دایمی است. به عنوان مثال، ریزش موی ناشی از زخم، جراحت و آسیب به فولیکول مو می تواند دایمی باشد، اما ریزش موی ناشی از شیمی درمانی اغلب موقت است. اگر دچار ریزش موی غیرطبیعی شده اید، پزشک خود را مطلع کنید، تا از علت و روش های درمان آن آگاه شوید.