متدهای انجام كاشت مو
برخلاف انچه كه معمولا در تمامي تبليغات كاشت مو ديده مي شود روشهاي انجام كاشت مو شامل FUT و FIT(FUE) نيستند بلكه اينها روشهاي برداشت مو ميباشد
بطور كلي تكنيكهاي پيوند مو شامل انواع روشهايي است كه در مراحل مختلف كاشت موي طبيعي بكار گرفته ميشود .
مراحل انجام پيوند مو عبارتند از :
1.برداشت گرافت از نواحي دهنده
2.آماده سازی و نگه داری گرافت ها
3.بازسازی خط رويش مو آماده سازی محل كاشت گرافت ها
5.كاشت گرافتهاي مو
اصول اوليه انجام هريك از مراحلفوق از همان ابتداي كاشت مو در حدود هشتاد سال پيش تا كنون دست نخورده باقي مانده است اما انچه كه از ان زمان تا كنون مرتبا در حال تغيير است استفاده از روشهاي جديدتر و بروزتر در هريك از مراحل فوق ميباشد. در واقع عاملي كه يك كاشت موي بسيار با كيفيت با نتايج رضايت بخش را از يك كاشت موي ضعيف و غيرقابل قبول متمايز ميسازد استفاده از همين تكنيكهاي جديد است . به عنوان مثال در برداشت گرافت از نواحي دهنده كه بهترين محل ان اطراف گوشها و پشت سر است در تكنيكهاي جديد عليرغم انجام جراحي خطي در پشت سر باقي نميماند در حالي كه در روشهاي قديمي كه هنوز در اكثر مراكز انجام ميشود يك خط با عرض حداقل cm 1 يا بيشتر در پشت سر باقي ميماند.
در اينجا بهتر است قبل از ادامه مطلب به تعريف كلمه ((گرافت)) بپردازيم. اگر با يك ذره بين به دقت به موهاي جلو يا پشت سر نگاه كنيد متوجه ميشويد كه تعدادي از موها بصورت تك شاخه ، تعدادي بصورت 2 شاخه ، تعدادي به صورت 3 شاخه و بعضا تعدادي بصورت 4 شاخه از پوست خارج شده اند ، به هر يك از اين دسته هاي 1 تا 4 تايي گرافت گفته ميشود. يعني يك گرافت عبارتست از يك يا چند پياز مو كه ساقه ان از يك نقطه از پئست خارج شده اند.
براي بدست اوردن تعداد تارمو بايستي تعداد گرافت را بسته به چگونگي توزيع انها در پوست سر در اعداد 3/2 ، 4/2 ، 5/2 ضرب نمود. اين عدد را پزشك متخصص جراح پيوند مو مشخص ميكند. مثلا وقتي گفته ميشود براي يك بيمار2000 گرافت كاشته شده است يعني بين 4600 تا 5000 تار مو براي وي پيوند شده است.
1- برداشت گرافت از نواحي دهنده :
نواحي دهنده مو شامل قسمتهاي در بالاي گوش و پشت سر ميباشد كه گرافت اين نواحي فاقد گيرنده هاي ريزش مو بوده و در واقع پس از كاشت مو اين گرافتها و رشد موهاي ان ديگر دچار ريزش نميشود . مسلما بهترين موها براي استفاده در كاشت موي سر استفاده از همان مو هاي سر است . چراكه جنس و رشد ان يكسان است .
براي برداشت گرافتها دو روش كلي وجود دارد :
A : روش برداشت نواري با استفاده از جراحي ظريف (FUT ):
در اين روش كه به ان strip technique نيز گفته ميشود نوار باريكي شامل پوست و گرافتها ي مو توسط جراح متخصص پيوند مو از پشت سر و اطراف گوشها برداشته ميشود. طول و عرض اين نوار بسته به جنس و مشخصات فيزيكي پوست و مو و نيز ميزان نياز به گرافتهاي مو توسط پزشك جراح پيوند مو ايجاد ميشود . اين روش به عنوان بهترين و استانداردترين روش برداشت گرافتهاي مو توسط اكثر پزشكان متخصص كاشت مو پذيرفته شده چراكه در ان كمترين اسيب به پيازهاي مو وارد ميشود و در واقع بيشترين راندمان را در كاشت مو دارد.
در اين روش جراح متخصص كاشت مو پس از برداشت نوار يك جراحي پلاستيك بنام lifting را در پشت سر انجام داده و سپس محل برداشت با بخيه هاي بسيار ريز بسته ميشود.
در تكنيكهاي جديد محل اين بخيه ها پس از مدت كوتاهي كاملا محو مشده و خطي از برداشت در پشت سر برجاي نمي ماند .
B - روش برداشت تك تك يا بدون جراحي ( FUE يا FIT )
در اين متد براي برداشت گرافت جراحي صورت نميگيرد بلكه گرافتهاي مو بصورت يكي يكي توسط پانچهاي مخصوصي بطور دستي يا توسط دستگاه برداشت ميشوند. به همين دليل به اين روش روش بدون جراحي يا بدون بخيه نيز گفته ميشود. در نگاه اول به نظر ميرسد كه اين متد روش بهتر و كم خطر تري است به همين دليل نيز تعدادي از داوطلبان كاشت مو اين روش را ترجيح ميدهند ولي واقعيت اين است كه چه از لحاظ راحتي بيمار و چه از لحاظ راندمان و كيفيت كاشت مو ، متد نواري يا FUT بر اين روش ارجحيت دارد .
براي مقايسه اين دو روش به قسمت (( مقايسه متدهاي انجام كاشت مو با يكديگر )) در همين بخش مراجعه نماييد.
تصميم گيري براي برداشت گرافتهاي مو با هريك از اين دو روش به تشخيص جراح متخصص پيوند مو ميباشد و لي گاهي نيز پزشك در شرايط خاص تصميم گيري را برعهده بيمار مي گذارد.
در مواردي كه وسعت طاسي سر زياد باشد و بيمار بخواهد ظرف مدت كوتاهي همه سر خود را پوشيده از مو نمايد از تركيبي از هر دو روش فوق كه به ان متد تركيبي يا combined method گفته ميشود استفاده ميگردد .
2- آماده سازي و نگهداري گرافتها :
در اين مرحله نوار برداشت شده از بانك مو به واحدهاي كوچك كه در واقع همان گرافت ها هستند تبديل ميشود. هرچه اين مرحله توسط تكنسينهاي ماهر و اموزش ديده تر تحتا نظارت جراح متخصص كاشت مو و نيز با استفاده از تجهيزات پيشرفته تر انجام گردد ميزان زنده ماندن و سالم بودن گرافتهاي حاصله بسيار بيشتر و بالاتر خواهد بود. در حال حاضر با استفاده از استريوميكروسكوپهاي پيشرفته و نيز دستگاههاي نگهدارنده ي گرافت راندمان عمل را ميتوان به بالاتر از 98 % رساند.
3- بازسازي خط رويش مو:
بازسازي خط رويش مو در افرادي كه ان را از دست دادهاند يكي از مباحث بسيار مهم و اساسي در كاشت مو است. خط رويش مو ( Hair Line ) نقش بسيار مهمي در طبيعي يا مصنوعي شدن ظاهر چهره فرد دارد.
خط رويش مو بايد طوري ايجاد و بازسازي شود كه در نگاه اول كسي متوجه آن نگردديعني كاملا حالت طبيعي داشته باشد. كيفيت بازسازي خط رويش مو بايستي طوري باشد كه هم با خصوصيات آناتوميك چهره فرد هماهنگ بوده و هم سبب جذابيت بيشتر چهره و جوانتر شدن ان گردد و از طرف ديگر با گذشت زمان و افزايش سن فرد باز هم حالت طبيعي خود را از دست ندهد.
4- آماده سازي محل كاشت گرافتها:
در اين مرحله پزشك جراح پيوند مو با استفاده از ابزارهاي مخصوص برشهاي كوچكي را در روي پوست ايجاد ميكند . در تكنيكهاي جديد اين برشها بسيار ضعيف بوده بطوريكه تراكم بسيار خوبي از موها را بوجود مياورند . در ايجاد اين برشها فاكتورهاي مختلفي توسط پزشك بايستي در نظر گرفته شود از جمله جنس و ضخامت موها، ابعاد گرافتها ، سن بيمار ،تعداد گرافتهاي موجود و ...هرچه تخصص ، مهارت و تجربه جراح پيوند مو در اين زمينه بيشتر باشد مسلما نتايج بدست امده طبيعي تر و راضي كننده تر خواهد بود . همچنين پزشك متخصص كاشت مو براي چگونگي تراكم و تزيع اين برشها نيز برنامه ريزي ميكند..
با استفاده از تيغهاي بسيار ظريفي كه امروزه در دسترس هستند ميتوان اين برشها را در ابعادي ايجاد نمود كه پس از مدت كوتاهي هيچگونه اثري از محل كاشت گرافتها بر روي پوست باقي نماند.
(در حال حاضر اثر پزشكان از روشهاي قديمي تر استفاده ميكنند بطوريكه محل اين برشها بر روي پوست بصورت نقاط فرورفته و برامده كه اصطلاحا به انها پوست مرغي يا حالت سنگفرشي گفته ميشود بر جاي ميماند.)
نكته ديگر اينكه بسته به وضعيت موهاي قبلي و يا بنا به درخواست و سليقه بيمار ميتوان هنگام انجام اين برشها به انها جهت و زاويه داد كه در حالت گرفتن موهاي كاشته شده پس از رشد اهميت اساسي داشته و در طبيعي به نظر رسيدن موهاي كاشته شده نقش بسيار مهمي را ايفا ميكنند .
متاسفانه در بسياري از كلينيكها ايجاد اين برشها توسط دستياران و تكنسينها انجام ميشود چون در واقع پزشك به دليل نداشتن تخصص در اين زمينه اطبلاعات و مهارتي ندارد در نتيجه نتايج حاصله نه تنها غير طبيعي خواهد بود بلكه گاها عوارض خطرناكي را براي سيستم عروق خوني و پوست بيمار بوجود مي ايد.
5- كاشت گرافتها
مرحله اخر كاشت مو كاشت گرافتها در محل ايجاد شده است. اين كار در اكثر كلينيكهاي دنيا توسط دستياران پزشك انجام ميگيرد . اين افراد بايستي براي اين كار اموزشهاي تخصصي لازم را ديده باشند بطوريكه بتوانند بدون اسيب اوردن هرگونه اسيبي هر گرافت را در سريعترين زمان ممكن و بسته به سايز ان در محل مناسب كاشت نمايند .
اموزش اين دستياران توسط جراح پيوند مو صورت ميگيرد كه معمولا بين 6 ماه تا 1 سال طول ميكشد . هرچه تجربه و مهارت اين دستياران بيشتر باشد مسلما كيفيت كاشت گرافتها و نيز سرعت انجام اين كار بهتر و بالاتر خواهد بود.